Nederlandse nationaliteit verloren?

Verlies van de Nederlandse nationaliteit kan automatisch gebeuren, soms zelfs zonder dat je het weet. Ook kan de Nederlandse nationaliteit worden ingetrokken.

Het terugkrijgen van de Nederlandse nationaliteit is een moeizaam proces en niet altijd mogelijk. Het is verstandig contact op te nemen met een van onze advocaten voor advies op maat. 

Automatisch verlies van de Nederlandse nationaliteit kan gebeuren als je:

• vrijwillig een andere nationaliteit aanneemt
• met dubbele nationaliteit 13 jaar of langer in het buitenland woont en je Nederlandse paspoort niet binnen 13 jaar na afgifte van je laatste paspoort verlengt.

Een andere nationaliteit

Nederland wil dubbele nationaliteit zoveel mogelijk tegengaan. Bij het vrijwillig aannemen van een andere nationaliteit komt de Nederlandse nationaliteit daarom meestal automatisch te vervallen. Het is mogelijk een andere nationaliteit aan te nemen zonder de Nederlandse nationaliteit te verliezen als je:

• getrouwd of geregistreerd partner bent van een niet-Nederlander en de nationaliteit van je partner aanneemt
• in het land van de andere nationaliteit bent geboren en daar woont als je die andere nationaliteit aanneemt
• voordat je 18 werd 5 jaar onafgebroken in het land van de andere nationaliteit hebt gewoond

Paspoort niet op tijd verlengd

Na langdurig verblijf buiten Nederland met een dubbele nationaliteit, kun je de Nederlandse nationaliteit verliezen als niet op tijd een Nederlands paspoort of een verklaring van Nederlanderschap is afgegeven. Op 1 april 2022 is de verliestermijn verlengd van 10 tot 13 jaar. Dit betekent dat je het Nederlanderschap kan verliezen, als je als meerderjarige 13 jaar onafgebroken buiten de EU woont en er niet tijdig een Nederlandse paspoort of verklaring van Nederlanderschap is verstrekt. Let wel: het paspoort of de verklaring moet aan je zijn verstrekt binnen de termijn van 13 jaar.

Omdat in bovenstaande gevallen de Nederlandse nationaliteit automatisch verloren gaat, ben je je hier niet altijd van bewust. Het komt dan ook regelmatig voor dat Nederlanders in het buitenland niet weten dat zij of hun kinderen geen Nederlander meer zijn. De volgende blogs beschrijven dit probleem:

• Spijtoptantenregeling, een dode mus
• Oudere oud-Nederlander wil terug naar Nederland

Evenredigheidstoets bij automatisch verlies

Op 12 maart 2019 heeft het Europese Hof van Justitie in het arrest Tjebbes vastgesteld dat het Unierecht in beginsel niet verbiedt dat Nederland om redenen van algemeen belang voorziet in een automatisch verlies van de Nederlandse nationaliteit, ook als dit het verlies van het Unieburgerschap betekent. Het Hof stelde hierbij wel dat de gevolgen van dit verlies niet onevenredig mogen zijn.

Naar aanleiding van het arrest Tjebbes heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in een uitspraak van 12 februari 2020 bepaald dat er moet worden getoetst of het automatisch verlies van het Nederlanderschap onevenredige gevolgen heeft voor de uitoefening van de rechten verbonden aan het Unieburgerschap. Hierbij gaat het om rechten zoals het recht op eerbiediging van het familie en gezinsleven, het recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van EU-lidstaten en de mogelijkheid daar beroepsactiviteiten te verrichten en het belang van het kind. De gevolgen moeten zich concreet hebben voorgedaan of redelijkerwijs voorzienbaar zijn.

Sinds 1 april 2022 kunnen oud-Nederlanders, die het Nederlanderschap automatisch hebben verloren door vrijwillige verkrijging van een andere nationaliteit of door langdurig verblijf in het buitenland, een optieverzoek bij een Nederlandse ambassade of consulaat indienen om het Nederlanderschap te herkrijgen.

Als op het moment van het verlies van het Unieburgerschap redelijkerwijs voorzienbaar was dat dit tot onevenredige gevolgen vanuit het oogpunt van het Unierecht zou leiden, is herkrijging van het Nederlanderschap mogelijk. Dit moet met zoveel mogelijk documenten onderbouwd worden.

Als wordt geconcludeerd dat het verlies van het Unieburgerschap onevenredige gevolgen heeft, dan herkrijg je met terugwerkende kracht het Nederlanderschap. Als dit niet wordt geconcludeerd, dan blijft het verlies van Nederlanderschap in stand. Tegen dit besluit kan bezwaar worden gemaakt.

Intrekking Nederlandse nationaliteit

De overheid kan de Nederlandse nationaliteit intrekken als je:

• er niet alles aan hebt gedaan om de oorspronkelijke nationaliteit op te geven, terwijl je hiertoe wel verplicht bent
• fraude hebt gepleegd bij de naturalisatie- of optieprocedure
• bent veroordeeld voor een misdrijf gericht tegen de veiligheid van Nederland
• terroristische activiteiten pleegt of voorbereidt.