Ook evenredigheidstoets bij verlies Nederlanderschap door verkrijging andere nationaliteit

_{Door Elles Besselsen}

De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 20 mei 2020 bepaald dat ook bij het automatische verlies van het Nederlanderschap door verkrijging van een andere nationaliteit moet worden onderzocht of de gevolgen in het individuele geval niet onevenredig zijn. In de huidige Rijkswet op het Nederlanderschap (RWN) is hier geen ruimte voor.

Een Nederlander die vrijwillig een andere nationaliteit verkrijgt, verliest automatisch zijn Nederlanderschap. Op deze regel zijn slechts drie uitzonderingen. Het Nederlanderschap gaat niet verloren als:

1. de Nederlander in het land van die andere nationaliteit is geboren en zijn hoofdverblijf daar heeft ten tijde van de verkrijgen van die andere nationaliteit;
2. de Nederlander voor het bereiken van de 18-jarige leeftijd voor een ononderbroken periode van tenminste vijf jaren in het land van die andere nationaliteit zijn hoofdverblijf heeft gehad; of
3. de Nederlander gehuwd is met een persoon die die andere nationaliteit bezit.

Eerder overwoog de Afdeling dat Nederlanders die met een dubbele nationaliteit na tien jaar verblijf in het buitenland hun Nederlanderschap verloren, met terugwerkende kracht weer Nederlander kunnen worden wanneer de gevolgen van het verlies uit het oogpunt van EU-recht onevenredig zijn. Het gaat hierbij om concrete en voorzienbare gevolgen op het moment van verlies.

Dit geldt nu dus ook voor diegenen die hun Nederlanderschap automatisch zijn verloren door verkrijging van een andere, niet-Europese nationaliteit.

De evenredigheidstoets in de praktijk

De evenredigheidstoets kan plaatsvinden bij een paspoortaanvraag of bij een verzoek tot vaststelling Nederlanderschap bij de rechtbank. De evenredigheid van het verlies van het Nederlanderschap zal niet worden getoetst als de betrokkene een andere EU-nationaliteit bezit. Er is dan immers geen sprake van verlies van het Unieburgerschap en de bijbehorende EU-rechten.

De IND maakt de afweging of het verlies van het Nederlanderschap onevenredige gevolgen heeft voor de uitoefening van rechten die het Unieburgerschap met zich meebrengt, zoals het vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van een EU-lidstaat, de mogelijkheid om in de EU te werken of studeren, het genieten van diplomatieke en consulaire bescherming, en de eerbiediging van het familie en gezinsleven en het belang van het kind.

De betrokkene moet dit met zoveel mogelijk documenten onderbouwen. De volgende bewijsstukken zijn met name relevant:

• Baanaanbod of contractvoorstel;
• Arbeidsovereenkomsten;
• Salarisstroken;
• Inschrijving in een Kamer van Koophandel;
• Aangiften samen met bijbehorende aanslagen van de belastingdienst;
• Inschrijving- of toelatingsbewijzen van scholen of universiteiten;
• Eigendomsbewijzen van onroerend goed;
• Betalingsbewijzen van tickets en andere reisbescheiden;
• Visum- en in- en uitreisstempels in het paspoort;
• Verklaring van familieleden en bekenden;
• Uittreksel uit een bevolkingsadministratie;
• Geboorteakte;
• Huwelijksakte en akte van geregistreerd partnerschap; en
• Bewijs van familieband(en) en rechtmatig verblijf van het familielid in een EU-lidstaat.

Als wordt geconcludeerd dat het verlies van het Unieburgerschap onevenredige gevolgen heeft, dan herkrijgt de aanvrager met terugwerkende kracht het Nederlanderschap. Als dit niet wordt geconcludeerd, dan blijft het verlies van Nederlanderschap in stand. Tegen dit besluit kan bezwaar worden gemaakt.

Heeft u het Nederlanderschap verloren vanwege langdurig verblijf in het buitenland of door verkrijging van een andere nationaliteit en bent u van mening dat het verlies onevenredige gevolgen voor u heeft? Neem dan contact met ons op voor advies.